Δευτέρα μετά την Πεντηκοστήν

 
 

Τη αυτή ημέρα, Δευτέρα της πεντηκοστής, αυτό το ΠΑΝΑΓΙΟΝ και ζωοποιόν και παντοδύναμον ΠΝΕΥΜΑ εορτάζομεν, το τρίτον πρόσωπον της ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ, το ομότιμον και ομοούσιον και ομόδοξον των Πατρί και τω Υιώ.

Κατά την σήμερον ημέραν, Δευτέραν μετά την Πεντηκοστήν, την μνήμην κυρίως του τρίτου προσώπου της παναγίας και ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος παρελάβομεν επιτελεόσθαι. Εν ταυτώ δε και την των τριών προσώπων Πατρός και υιού και Πνεύματος Αγίου λατρευτικήν τιμήν και προσκύνησιν πρεπόντως κατά την σήμερον παρελάβομεν απονέμεσθαι, διό και κατά την σήμερον οι απανταχού της γής επ΄ ονόματι της Παναγίας Τριάδος τιμώμενοι Ναοί πανηγυρίζουσιν. Εικονογραφικώς η παράστασις των τριών προσώπων της Παναγίας Τριάδος δεν είναι σύνηθες θέμα δια την βυζαντινήν αγιοφραφίαν. Παρά τοις βυζαντινοίς η Αγία Τριάς συμβολίζεται συνήθως δια της παραστάσεως της φιλοξενίας του Αβράμ. Εν αυτή εικονίζονται τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος εν σχήματι Αγγέλων, ως ενεφανίσθησαν εις τον Αβραάμ εν τη δρυΐ τη Μαμβρή, καθώς λέγει η Γραφή «Ώρθη δε αυτώ ο Θεός προς τη δρυΐ τη Μαμβρή, καθημένου αυτού επι της θύρας της σκηνής αυτού μεσημβρίας. Αναβλέψας δε τοις οφθαλμοίς αυτού είδε, και ιδού τρείς άνδρες ειστήκεισαν επάνω αυτού...» (Γεν. ιη΄ 1-2 και επόμ.). Ο τύπος απεικονίσεως αυτών, του μεν Πατρός ως παλαιού των ημερών, προς τα δεξιά της εικόνος επι των πολυομμάτων Χερουβίμ και των εξαπτερύγων Σεραφίμ καθημένου, του δε Υιού, ως νεωτέρου, δεξιόθεν του Πατρός και αυτού ομοίως καθημένου και του Αγίου Πνεύματος εν είδει Περιστεράς άνωθεν κατερχομένου είναι νεωτέρας εμπνεύσεως και δη δυτικής, μη απαντώσα εις την παράδοσιν της Ορθοδόξου εικονογραφίας.