Πρώτο Σάββατο των Νηστείων

 
 
«Ανάμνησιν ποιούμεθα του
δια των Κολλύβων γενομένου θαύματος παρά του αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου».

Ο ειδωλολάτρης βασιλιάς του Βυζαντίου Ιουλιανός ο Παραβάτης, για να κάνει κακό στους χριστιανούς, μεταξύ άλλων σοφίστηκε και τον εξής τρόπο. Γνωρίζοντας ότι οι χριστιανοί καθαρίζονται περισσότερο με τη νηστεία κατά την πρώτη εβδομάδα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που γι΄ αυτό κι΄ εμείς την ονομάσαμε Καθαρή Εβδομάδα, θέλησε τότε ακριβώς να τους μολύνει. Διέταξε λοιπόν να κυκλοφορήσουν κρυφά στην αγορά, κατά τις ημέρες εκείνες, τρόφιμα μιασμένα απο θυσίες που γίνονταν στα είδωλα. Αλλ΄ ο Θεός δεν άφησε απροστάτευτους τους πιστούς του. Εμφανίζεται λοιπόν, στον ύπνο του τότε Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινούπολης Ευδόξιο, ο Άγιος Θεόδωρος. Του φανερώνει τη σατανική ενέργεια του Ιουλιανού και του παραγγέλλει να συγκεντρώσει τους πιστούς αμέσως το πρωΐ της Δευτέρας και να τους εμποδίσει να φάγουν απο΄ κείνα τα τρόφιμα. Επίσης ο Άγιος, συνέστησε στον Αρχιεπίσκοπο, να αναπληρώσει την έλλειψη της αναγκαίας τροφής, πρόχειρα, με κόλλυβα. Και ερμηνεύοντας ο Άγιος τη λέξη αυτή, είπε οτι κόλλυβα εμείς λέμε στην πατρίδα μου το βρασμένο σιτάρι. Έτσι, ο μέν σατανικός σκοπός του Ιουλιανού του Παραβάτη ματαιώθηκε, ο δε ευσεβής λαός διαφυλάχθηκε αμόλυντος όλη την Καθαρή Εβδομάδα. Γι΄ αυτό το Σάββατο αυτό, ο λαός, αποδίδει ευχαριστία στον Άγιο Θεόδωρο, κάνοντας τη μνήμη του με κόλλυβα. Το γεγονός αυτό, συνέβη στα μέσα του 4ου αιώνα.